JETHRO TULL: “Aqualung”

Σάββατο 15 Ιουνίου, Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Στη σκιά της αιώνιας Ακροπόλεως των Αθηνών, θα λάβει χώρα μία επετειακή εμφάνιση μιας μπάντας που μετρά 50 (+) έτη επιτυχημένης και πρωτοπόρας πορείας στο χώρο της rock μουσικής. Με αυτή την αφορμή, αποφασίσαμε στο rockway.gr, να “ξετυλίξουμε το κουβάρι αναμνήσεων”, ενός album που έμελε να γράψει ιστορία στο χώρο του.

Σωτήριον έτος 1971. Οι Jethro Tull, με λιγότερα από πέντε χρόνια “ζωής”, εκδίδουν το τέταρτό τους πόνημα. “Aqualung”! Η “ιστορία των charts”, έχει δείξει ότι ταξινομιστικά έχει ξεπεραστεί από το “Stand up”, που υπήρξε το μόνο τους “άλμα” στο Νο.1 της Βρετανικής μουσικής κατάταξης, αλλά η μουσική ιστορία και οι “άγραφοι κανόνες” της, έχουν κατατάξει το “Aqualung” στη συνείδηση των περισσοτέρων, μεταξύ αυτών μάλλον και του Ian Anderson, στην υψηλότερη θέση.

Ενός Ian Anderson που, για όσους δεν γνωρίζουν, παραμένει μία από τις πιο εικονικές και επιδραστικές φιγούρες της rock μουσικής και όχι μόνο, όπως θα δούμε. Η εισαγωγή του φλάουτου στο χώρο της rock, ενσυνηδείτως στοχευμένη από τον ίδιο, και ιδιοφυώς κατά πολλούς, ήταν το ένα “σήμα κατατεθέν” της μουσικής των Jethro Tull, που τους ξεχώρισε από το “πλήθος”. Η άλλη, παράλληλα πρωτοποριακή απόδειξη των ανωτέρω, είναι το ίδιο το “Aqualung”, ως αναγνωρισμένα, ένας σημαντικότατος και επιδραστικότατος progressive rock δίσκος.

Ας μην τα πάρουμε όμως με τη σειρά και ας ξεκινήσουμε με το δεύτερο κομμάτι του album, το Cross-Eyed Mary. Διαπιστώνεις εύκολα διαβάζοντας συνεντεύξεις του Anderson, ότι εκτός απο αντισυμβατικός, είναι και ιδιαίτερα ευαίσθητος σε θέματα των λιγότερο προνομιούχων αυτής της ζωής. Έτσι κι εδώ…..

“Who would be a poor man, a beggarman, a thief
If he had a rich man in his hand
And who would steal the candy
From a laughing baby’s mouth
If he could take it from the money man”

Ο συνδυασμός των riffs και του φλάουτου ονειρικός και μία prog παρακαταθήκη “back to the future”, που σίγουρα κάπου την ξαναέχεις ακούσει, παλαιότερα ή και πιο πρόσφατα, σε metal ή hard rock δημιουργίες. Τιμητικά και ουχί τυχαία, έχει επιλεγεί και συμπεριληφθεί σαν B-side διασκευή, στο single του “Trooper” .  Ένα κομμάτι που έχουν επανεκτελέσει και οι Clutch. Απόδειξη τρανή, για το πόσο επιδραστική ήταν η μουσική των JT, και η παραδοχή του τιτανομεγιστοτεράστιου (και λίγα λέω!) Steve Harris για τους κ.κ. (κυρίους κυρίους){ΚΑΙ ο John Myung των Dream Theater (τί genre παίζουν οι αξιότιμοι κύριοι, άραγε;), μεταξύ πολλών ακόμα, τους έχουν ονοματίσει ως επιρροές τους} .



Στην, λιγότερο του ενός και μισού λεπτού, μπαλάντα “Cheap Day Return”, ο Anderson καταφέρνει να συμπεριλάβει αιώνες συναισθημάτων πατρικής αγάπης και τούμπαλιν, μελοποιώντας τις σκέψεις του, ενώ ταξιδεύει να συναντήσει τον άρρωστο πατέρα του.

Η ευαισθησία του, εμφανίζεται ξανά στο “Mother Goose”, που ενώ ξεκινά με μελωδίες φλάουτου σαν “κυριακάτικη εκδρομή”, βιώνει την έντονη αντίθεση με τη στιχουργική αναφορά στα προβλήματα της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ζευγαρώνει δε με το προηγούμενο, τα προσωπικά εκπονημένα ακουστικά γούστα του.

Στο “Wond’ring Aloud”, συνεχίζονται οι πορείες σε ακουστικά μονοπάτια. Οι μελωδίες “αποπνέουν” και “αναβλύζουν” έντονα ανθρώπινα συναισθήματα, αισιόδοξα για τη ζωή, συντριπτικά υπέρμαχα του τί πρέπει να είναι η μουσική στη ζωή όλων, χωρεσμένα σε μία σύντομη “μουσική εικόνα”. Ο στίχος του, όπως και γενικότερα η στιχουργική δεινότητα του Anderson, υπερβαίνει κατά πολύ το μέσο όρο και ήταν πάντα στα ατού των Jethro Tull.   

“We are our own saviours
As we start both our hearts beating life Into each other
………
And it’s only the giving
That makes you what you are ”
 
Η πρώτη πλευρά της αρχικής κυκλοφορίας, έκλεινε με το “Up to Me”, όπου επανέρχονται οι prog φόρμες και ο κοινωνικός στίχος, αλλά και η αναφορά στις κοινωνικά ανίσχυρες ομάδες. Άλλωστε και το όνομα Jethro Tull, που τους δόθηκε από τον τότε μάνατζέρ τους (πλέον δηλώνει ότι δεν έχουν μάνατζερ), αναφέρεται σε ένα ιστορικό πρόσωπο, τον ομώνυμο πρωτοπόρο (Τυχαίο; Δε νομίζω!) αγρότη, με σημαντικό ρόλο στη Βρετανική αγροτική επανάσταση, όντας εφευρέτης ενός τρυπανιού για σπόρους. Η μουσική δεινότητα της μπάντας και το δέσιμό της, συνεχίζουν να είναι έκδηλα, αφού δεν έχουν έρθει, ακόμα, οι ριζικές αλλαγές που στάθηκαν αναπόφευκτες σε μία πεντηκονταετή πορεία.

“Well, I’m a common working man
With a half of bitter bread and jam
And if it pleases me I’ll put one on you man
When the copper fades away”

To “Hymn 43”, είναι ένα ακόμα σημαντικό κομμάτι της μπάντας, διασκευασμένο και αυτό από αρκετές άλλες (Πολύ δυνατή αυτή των Overkill!!). Δυνατός, καυστικός στίχος και ένα “μουσικό όργιο”, βασισμένο σε πιάνο,κιθάρες και φλάουτο…..

“And the unsung Western hero
He killed an Indian or three
And then he made his name in Hollywood
To set the white man free

If Jesus saves, well, He’d better save Himself
From the gory glory seekers who use His name in death

Well, I saw him in the city
And on the mountains of the moon
His cross was rather bloody
He could hardly roll His stone
Oh, Jesus, save me!”

Τα “Slipstream” και “Wind-Up”, δεν είναι τα κομμάτια που ολοκληρώνουν απλά το πόνημα αυτό των JT. Τουναντίον, συμπληρώνουν σε εξόχως τέλεια μορφή, ιδιαίτερα στιχουργικά, το όλο δημιούργημα και δένουν σε πλήρη αρμονία με άλλα κομμάτια του album. Μουσικά διαφορετικά, αλλά και τα δύο κομμάτια ενός τέλεια ολοκληρωμένου παζλ. Ιδιαίτερα το “Wind-Up”, αποδεικνύει κάτι περισσότερο από περίτρανα, γιατί ο Ian Anderson, ξεχωρίζει σαν ένας από τους πιο ιδιοφυείς και σημαντικότερους, στιχουργούς της rock.  

Άφησα στο τέλος, τρεις από τις σημαντικότερες δημιουργίες αυτού του ταξιδιού πενήντα ετών. Δύο από αυτά δε, δεν αποτελούν απλά αυτό, αλλά 2 συνθέσεις που στιγμάτισαν και χαρακτήρισαν γενεές, αλλά και εν μέρει τη rock μουσική, εκδηλώνοντας και στα πιο “αδαή αυτιά”, γιατί δεν υπήρξε απλά ένα “μοδάτο” μουσικό ιδίωμα, αλλά επιβίωσε, επιβιώνει (θα επιβιώνει!) και μετεξελίχθηκε, ικανοποιητικά άφθαρτα σε απήχηση, στο πέρασμα δεκαετιών και δεκαετιών. Άλλωστε, πολλάκις ο Anderson δηλώνει απερίφραστα, ότι δε βγαίνουν πλέον πολλά, πολύ διαφορετικά πράγματα, από ότι κάποιοι πρωτοπόροι είχαν επινοήσει να δημιουργήσουν, περίπου εκείνες τις εποχές. Μήπως έχει πολύ άδικο;

Το “My God”, αποτελεί το πιο “σκοτεινό” μέρος του δίσκου, σε μία “στιβαρή σαν πέτρα” αποστροφή του λόγου του Anderson, σαρκαστική για την εμπορευματοποίηση της θρησκείας και παράλληλα, κατά την άποψη του γράφοντος, βαθιά ταπεινή προς “τα θεία”. Μία σημαντική σύνθεση, σε rock αποχρώσεις, με το φλάουτό του να δίνει ακόμα μία φορά, ιδιαίτερα “ηχοχρώματα”.
 
“He is the god of nothing
If that’s all that you can see
You are the god of everything
He’s inside you and me”



Το “Aqualung”, δεν είναι απλά ένα σημαντικό τους κομμάτι! Είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα riffs στην ιστορία της rock, ένα τραγούδι σύμβολο μίας (τουλάχιστον) ολόκληρης γενιάς, όπως πολλοί έχουν παραδεχθεί. Το ομώνυμο τραγούδι που ανοίγει το δίσκο, είναι ο ύμνος του άστεγου Aqualung, που δεσπόζει και στο εξώφυλλό του, δεν αποτελεί όμως την ιδέα ενός concept album (όπως ούτε οι απόψεις περί θρησκείας στο album), που όπως έχει δηλώσει ο Anderson, λανθασμένα εκείνη την εποχή, χαρακτήρισαν ως τέτοιο, κριτικοί και μη. Για να σατυρίσουν μεταγενέστερα αυτήν τη διαπίστωση, δημιούργησαν σαν επόμενο project τους, ένα δίσκο που αποτελούνταν από ένα μόνο κομμάτι, χωρισμένο σε δύο πλευρές ενός LP, το “Thick as a Brick”. Μία παρωδία ουσιαστικά, του είδους των concept albums. Το ομώνυμο κομμάτι, έχει διασκευαστεί και αυτό από τον επίσης τιτανομεγιστογιγαντιοτεράστιο (και πάλι λίγα λέω!) Dio, μαζί με τους ELF, στο album τους “Live and Studio”. Παρεπιπτόντως, ο αριστερόχειρας “πατέρας” της metal Tony Iommi, υπήρξε για ένα φεγγάρι (κυριολεκτικά), μέλος αυτής της τεράστιας μπάντας.



Last but not least, που λένε και στο χωριό μου κοντά στο ηρωικό Σούλι, το “Locomotive Breath”. Άλλος ένας rock μύθος, ένα διαμάντι της progressive rock μουσικής. Εισαγωγή σε πιάνο, ισχυρές χαρακτηριστικές “πινελιές” φλάουτου, δυνατή, χαρακτηριστική μελωδία, μαζί με το ομώνυμο του album, ότι πιο κοντινό σε hard rock άκουσμα, όσον αφορά στην συγκεκριμένη εποχή. Άλλωστε κάποιοι το είχαν χαρακτηρίσει έτσι…….Βαθύτατος, συμβολικός και με ισχυρά νοήματα στίχος, παρουσιάζει (κατά δήλωση του εμπνευστή) την ανάπτυξη στη σύγχρονη κοινωνία, με την δυσαναλογία, ηθικά και δεοντολογικά στο εύρος του πληθυσμού του πλανήτη.

Δεν υπάρχει αμφιβολία, όχι μόνο λόγω της συγκεκριμένης παραγωγής, ότι μιλάμε για μία πό τις σημαντικότερες μπάντες στην ιστορία της rock μουσικής. Όταν το 1969 είχαν αρνηθεί τη συμμετοχή στο Woodstock και αργότερα ο Ian Anderson θα δήλωνε ότι δεν ήταν ποτέ fan του moto “Sex, drugs & Rock ‘n’ Roll”, θα καθίστατο πλέον σαφές, ότι η πορεία τους “στερεωνόταν” πάντα σε “στιβαρά θεμέλια” και ένα group με προφανές αστείρευτο ταλέντο, ήταν “καταδικασμένο” να επιτύχει κάτι που για λίγους είναι εφικτό. 50 έτη πορείας και συνεχίζουν…

793

Avatar photo
About Σταύρος Βλάχος 53 Articles
Γαλουχήθηκε στα πρώτα “μουσικά βήματα”, όντας μαθητής Δημοτικού, μέσω του “Headbanger’ s Ball”, του (τότε) μουσικού καναλιού MTV. 30 χρόνια μετά τις τότε πρώτες του “πειρατικές κασσέτες”, μία εξαιρετικά ευχάριστη συγκυρία τον οδηγεί στο σαγηνευτικό “χώρο” ονόματι Rockway. Με το “εν οίδα ότι ουδέν οίδα” γνώμονα, με σεβασμό στη δημιουργία μουσικών στιγμών, θα αναζητά και ανακαλύπτει συνοδοιπόρος με τους αναγνώστες, ονειρικά, “μουσικά μέρη” και “ηχοτοπία”, που θα δίνουν ομορφότερη όψη στην καθημερινότητά μας, ώστε να γινόμαστε μέσω αυτής, ευτυχέστεροι και καλύτεροι άνθρωποι… Andiamo amici!